نقش یک سنگ در تشکیل ابرها - وبلاگ عمومی

به گزارش وبلاگ عمومی، ایرنا نوشت: محققان دانشگاه وین با آنالیز یک ماده معدنی موسوم به فلدسپار پیروز به کشف جوانب تازه ای از فرایند تشکیل ابرها در جو زمین شدند که می تواند به شناخت بیشتر چرخه های حیاتی زمین یاری کند.

ذرات ریز هوابرد یک سنگ معدنی موسوم به فلدسپار (feldspar) در شرایط مناسب می توانند بر تشکیل ابرها تاثیر بگذارند، اما مشخص نبوده است که این کار چگونه انجام می گردد. اکنون تحقیقات نو رمز و راز چگونگی کار کردن این فرایند را حل نموده است.

در گذشته مشخص شده است که این ماده همه جا حاضر که نیمی از پوسته زمین را تشکیل می دهد و می تواند در سیارت دیگر نیز یافت گردد، جذب مولکول های آب می گردد که موجب می گردد هسته زایی خوبی برای بخار باشد. زمانی که مولکول های آب در ارتفاع بالای جو به گرد و غبار فلدسپار متصل می شوند و آغاز به سرد شدن می نمایند، بذر ابرها کاشته می گردد. در این تحقیقات نو، یک گروه از دانشگاه فناوری وین در اتریش از یک میکروسکوپ نیروی اتمی بسیار حساس برای نگاه دقیق تر استفاده کرد.

گیادا فرانچسکی فیزیکدان دانشگاه وین در این خصوص گفت: ما یک تکه از فلدسپار را در محفظه خلاء میکروسکوپ قرار دادیم و آن را نصف کردیم تا یک سطح تر و تازه و تمیز به دست آوریم. ما از نتایج شگفت زده شدیم؛ چرا که تصاویر سطح با آنچه فرضیه های متداول پیش بینی نموده بود، تفاوت داشت.

در تصاویر با وضوح بالا مشخص شد که هندسه یا ژئومتری سطح فلدسپار از قطعات ریزی از آب موسوم به ادخال (inclusion) ناشی شده است. مشخص شد زمانی که سنگ شکافته می گردد مقدار کمی ازبخار آب از این قطعات آزاد می گردد و سپس مجددا به سطح متصل می گردد.

ادخال یا آخال (Inclusion) در کانی شناسی به ماده ای گفته می گردد که در زمان شکل گیری کانی در داخل آن به دام افتاده باشد. در گوهرشناسی، آخال جسمی مشخص است که درون سنگ گوهر قرار گرفته، یا به سطح آن راه پیدا نموده است.

این اتصال و انرژی آزاد شده به وسیله شکافته شدن سنگ موجب می گردد مولکول های آب خودشان شکسته شوند که باعث پدید آمدن چیزی می گردد که گروه های هیدروکسیل (OH) نامیده می گردد و عبارت از اتم های منفرد اکسیژن و هیدروژن هستند که با هم مرتبط شده اند. گروه های هیدروکسیل نقش مهمی در جاذبه نزدیک بین آب و فلداسپار دارند.

فلدسپار یک ماده مهم برای چرخه های کربن و پتاسیم زمین و بعلاوه چرخه آب است و شناخت بیشتر چگونگی تراکنش این ماده با عناصر دیگر موجب افزایش آگاهی درباره آن چرخه ها نیز می گردد. در خصوص تشکیل ابرها، مهم است که بدانیم تغییرات آب و هوایی چه تاثیری بر جو و ابرهای موجود در آن خواهد داشت و این نیز یکی از حوزه هایی است که این مطالعه در آینده برای آن مفید خواهد بود.

اما فعلا آنچه هست اینکه این مطالعه یکی از رمز و رازهای مربوط به فلدسپار که موجب شگفتی محققان شده بود را حل می نماید. نظریه های قبلی تاثیرات اتم های پتاسیم در سنگ و نقایص موجود در ساختار بلوری آن را در نظر گرفته بود.

5858