چرا باید در واکسیناسیون کرونا عجله کرد؟ - وبلاگ عمومی

به گزارش وبلاگ عمومی، آنالیز های گزارش رسمی نشان می دهد مجموع خسارت واردشده به اقتصاد از کرونا حدود 403 هزار میلیارد تومان برآورد شده است درحالی که طبق اعلام منابع رسمی هزینه واکسیناسیون کل جمعیت کشور در سال 1400 در بیشترین حالت به میزان 100 هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است. گزارش مرکز آنالیز های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری از آسیب های پاندمی کرونا بر اقتصاد کشور حاکی از آن است که میزان این خسارت ها در برابر هزینه واکسیناسیون ناچیز است.

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: ضمن آنکه علاوه بر آسیب های مالی، کرونا آسیب های روانی، اجتماعی و امنیتی دیگری نیز دارد که هزینه بی تفاوتی در خصوص واکسن را بالاتر از اعداد تخمین زده شده می برد. برآورد های رسمی نشان می دهد 65 درصد فراوری از کرونا و پیامد های آن آسیب دیده و 3 میلیون نفر احتیاج شدید به حمایت دولت در شرایط فعلی دارند.

همچنین این آنالیز ها نشان می دهد کرونا 5/ 11 هزار میلیارد تومان به بخش کشاورزی، 320 هزار میلیارد تومان به بخش تجارت خارجی، بیش از 9 هزار میلیارد تومان به بخش جهانگردی، بیش از 25 هزار میلیارد تومان به بخش درمان، بیش از 150 میلیارد تومان به بخش جوانان، بیش از 10 هزار میلیارد تومان به صنعت بیمه، 25 هزار میلیارد تومان به بخش حمل و نقل، 875 میلیارد تومان به آموزش و پرورش و همچنین 1000 میلیارد تومان به استارت آپ های کشور آسیب وارد نموده است.

پیش تر در گزارشی با عنوان نفع مالی خرید واکسن، هزینه واکسیناسیون کل جمعیت کشور را در سرانجام سال 1400، در بیشترین حالت 100 هزار میلیارد تومان تخمین زده بود. مرکز آنالیز های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در گزارشی به ارائه تصویری از کلیت آثار کرونا بر اقتصاد کشور پرداخته است.

افزون بر آمار های ارائه شده در این گزارش، خسارت بسیار قابل توجه حوزه نفت و افزایش بسیار چشمگیر هزینه نهاد های اجرایی و حاکمیتی در دوران شیوع کرونا را نیز باید به این آمار و ارقام اضافه نمود. در گزارش مذکور در بخشی از آمار هایی که مربوط به ماه های گذشته است، میزان خسارت با تخمین منطقی تا سرانجام آذرماه برآورد شده است. آنالیز های رسمی نشان می دهد در امسال دولت ایران با کاهش درآمد های نفتی خود سعی بر اصلاح نظام بودجه ریزی و تاکید بر ایجاد درآمد پایدار به منظور اداره کشور به خصوص درآمد های مالیاتی داشته است.

اما با همه گیری پاندمی کرونا و تاثیرات منفی آن بر بخش های مالی دیگر نمی توان به درآمد های مالیاتی امید چندانی داشت. از طرفی کاهش منابع و درآمد های دولت از بخش های مالیات و عوارض با افزایش هزینه های جاری دولت در بخش بهداشت و درمان و افزایش چشمگیر هزینه های حمایتی دولت همراه شده است. از این رو دولت اقدام به خصوصی سازی و واگذاری بخش قابل توجهی از اموال تحت مالکیت خود نموده است. اما با توجه به رکود چندساله حاکم بر اقتصاد کشور به علت تحریم ها، جبران خسارت های ناشی از کرونا براساس این اقدام دولت کار بسیار دشواری است.

ضرر 65 درصدی فراوری از کرونا

آنالیز های رسمی نشان می دهد اقتصاد ایران در سال های 97 و 98 دچار کاهش سرمایه ثابت در اقتصاد شد. در پی این اتفاق ظرفیت بالقوه فراوری و به دنبال آن رفاه کاهش یافت. از سوی دیگر بالا بودن نرخ تورم برای دو سال پیاپی در سال های مذکور و همچنین ادامه این فرایند در سال 99 سبب کاهش توانایی بنگاه های مالی برای ادامه فعالیت شده است. تداوم این فرایند بر معیشت دهک های پایین تاثیرات مخرب و غیرقابل جبران خواهد داشت.

این آنالیز ها همچنین نشان می دهد شیوع ویروس کرونا به متاثر شدن شدید تقاضای کل و عرضه کل در اقتصاد ایران منجر شده است. به این صورت که در بخش تقاضا مصرف خانوار به علت کاهش درآمد، عدم تمایل برای خرید، افزایش پس انداز به دلیل نااطمینانی از آینده و کاهش صادرات به دلیل ملاحظات تحریمی و بهداشتی کشور های طرف تجاری به شدت کاهش پیدانموده است. از طرف عرضه نیز با شوک هایی مانند تعطیلی اجباری بخش عمده ای از خدمات، افزایش هزینه و سخت شدن واردات مواد اولیه و آسیب دیدن زنجیره فراوری کالا روبه رو است.

براساس دسته بندی اجرا شده در این گزارش از رسته های کسب وکار های آسیب دیده از بیماری کرونا 14رسته اصلی از شیوع ویروس کرونا آسیب جدی دیده اند. کسب وکار های مذکور بیش از 4 میلیون و 830 هزار شاغل معادل 20/ 32 درصد از اشتغال کل کشور را تشکیل می دهند. کاهش فعالیت این کسب وکار ها قطعا رفاه خانوار های زیادی را تحت تاثیر قرار می دهد. گزارش های اجرا شده براساس نظرسنجی های انجام شده از بخش خصوصی نشان می دهد فراوری در زمان شیوع کرونا 65 درصد کاهش پیدانموده است. 59 درصد کسب وکار ها با کاهش تقاضا روبرو شده اند. همچنین 57 درصد کارگاه ها و فعالیت های مالی با مشکل تامین مواد اولیه روبرو شده اند.

احتیاج شدید 3 میلیون نفر به حمایت دولت

از آنجا که در کشور یک مرجع و نظام آماری جامع و یکپارچه در رابطه با اشتغال و بیکاری وجود ندارد و مراکز و مراجع مختلف براساس تعاریف متفاوت و در خلأ یک کدینگ ملی و با روش های غیراستاندارد، هر از گاهی آمار بیکاری را اعلام می نمایند که وجه مشترک تمامی این آمارها، عدم استناد آن ها به اطلاعات ثبتی و عملیاتی است؛ بنابراین در رابطه با تعداد بیکارشدگان ناشی از ویروس کرونا، آمار واحدی وجود ندارد.

نتایج آنالیز های مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد تحت سناریو های مختلف تهیه شده بین 5/ 7 تا 11 درصد از ستانده اقتصاد درنتیجه شیوع ویروس کرونا کاهش خواهد یافت. همچنین بین 2 میلیون و 800 هزار نفر تا 6 میلیون و 400 هزار نفر از شاغلان فعلی، متاثر از شیوع ویروس شغل خود را از دست خواهند داد.

بنا به تخمین یکی از پژوهش های اجرا شده در مرکز آمار و داده های هیات امنای سازمان تامین اجتماعی و صندوق های تابعه حدودا 7 میلیون و 640 هزار نفر (30 درصد) شاغلان کشور در بخش غیررسمی اشتغال دارند. با این فرض که 40 درصد از نیروی کار غیررسمی در سه دهک پایین درآمدی هستند طبق تخمین 3 میلیون نفر شاغل بخش غیررسمی به شدت به حمایت اجتماعی احتیاج دارند.

خسارت 5/ 11 هزار میلیاردی به بخش کشاورزی

آنالیز های رسمی حاکی از اثرگذاری 7/ 8 درصدی شیوع پاندمی کرونا در بخش مصرف و 10 درصدی در بخش صادرات در ماه اسفند 98 است. درنتیجه میزان حداقل خسارت ناشی از این بحران در اسفند 98 در حدود 3 میلیارد و250 میلیون تومان در بخش مصرف و در بخش صادرات 700 میلیارد تومان تخمین زده شده است. همچنین تداوم شیوع این ویروس در ماه های فروردین و اردیبهشت 99 توانسته است دامنه خسارت ها را به صورت تصاعدی گسترش دهد.

آنالیز های رسمی همچنین نشان دهنده این موضوع است که همه گیری پاندمی کرونا، سبب افت قابل توجه میزان صادرات محصولات کشاورزی ایران شده است. این خسارات به میزان 4/ 11 هزار میلیارد تومان برای 60 هزار و 579 واحد تنها تا اردیبهشت امسال برآورد شده است. در این تخمین، درآمد کشاورزان به طور متوسط 7/ 8 درصد کاهش پیدانموده است و همچنین با توجه به کنترل و محدودیت های اعمال شده در مبادی گمرکات ایران، تجارت در بخش کشاورزی نیز با 10 درصد زیان روبرو شده است. مجموع خسارت وارده بر بخش کشاورزی حدود 5/ 11هزارمیلیارد تومان گزارش شده است.

کاهش 320هزار میلیاردی تجارت خارجی

آمار های رسمی نشان می دهد که تجارت خارجی ایران در سال 2020 با کاهش 320هزار میلیاردی به حدود 1400هزار میلیارد تومان رسیده است. صادرات نفت ایران با توجه به تحریم ها و همه گیری ویروس کرونا به سختی آن هم در حجم بسیار اندک صورت پذیرفت. از حجم ارزش تجارت 1700 هزار میلیارد تومانی کشور در سال 98، سهم واردات 874 هزار میلیارد تومان و سهم صادرات 826 هزار میلیارد تومان بوده است.

با توجه به شیوع ویروس کرونا، پیش بینی می گردد حداکثر صادرات کشور در سال 99 به 600 هزار میلیارد تومان برسد؛ این موضوع درحالی است که حداقل احتیاج ارز وارداتی حدود 700 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. با این فرض که حتی اگر ارز مورداحتیاج کالا های اساسی کشور ثابت بماند، بیشترین کسری ارز به حوزه فراوری اصابت خواهد نمود، زیرا براساس آمار موجود بیش از 80 درصد از واردات کشور را کالا های سرمایه ای، واسطه ای، قطعات و مواد اولیه تشکیل می دهند.

کاهش 80 درصدی سهم درآمد های جهانگردی

آنالیز های رسمی نشان می دهد که بخش خدمات در مجموع بیش از 50 درصد فراوری ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است که هرگونه بحرانی در این بخش کل اقتصاد ایران را با مخاطره روبرو خواهد نمود. اهمیت این بخش آن است که این بخش قابلیت انبار محصولات و فروش بعد از کرونا را ندارد و درنتیجه درآمد های ازدست رفته در ماه های بعد جبران نمی گردد. یکی از زیربخش های خدمات، صنعت جهانگردی است که در سال های اخیر از رونق بسیار قابل توجه در بخش زیارتی و درمانی برخوردار بوده که با حوادث پیش آمده آسیب جدی خواهد دید.

براساس گزارش وزارت میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی در سال 98 حدود 10 میلیون نفر جهانگرد خارجی وارد کشور شده اند و انتظار می رود بیش از 70 درصد درآمد های ارزی ناشی از ورود جهانگردان در سال 99 در معرض خطر قرارگرفته و فعالان بخش جهانگردی با کاهش 80 درصدی فروش خود روبرو شده اند. آنالیز های رسمی نشان می دهد میزان خسارت وارده بر این بخش بیش از 9 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

آسیب بالغ بر 25هزار میلیارد به بخش درمان

آمار های رسمی نشان می دهد که بخش های درمانی خارج از کشور براساس گزارش هلال احمر تا سرانجام اردیبهشت ماه امسال به میزان 26 میلیارد تومان خسارت دیده است. همچنین با توجه به خسارت های شدید شیوع کرونا و تحریم ها کارانه کادر درمانی بیمارستان های دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی تا سرانجام تیرماه جاری بالغ بر 9 هزار میلیارد تومان است که از این مبلغ 6 میلیارد و 500 میلیون تومان مربوط به معوقات سال 98 است. اما معوقات امسال نیز با مشکل در تامین اعتبار برای پرداخت روبه رو است. علاوه بر این در حوزه تحقیقات و فناوری بخش بهداشت در حدود 1000 میلیارد تومان خسارت به کشور وارد شده است. در مجموع خسارت وارد شده به حوزه سلامت ناشی از بیماری کرونا در حدود 25 هزار میلیارد تومان تخمین زده می گردد.

خسارت بیش از 150 میلیاردی در بخش جوانان

با توجه به آنالیز های رسمی انجام شده باشگاه های فعال در کشور که حدود 32 هزار باشگاه ورزشی است، هر یک بین 5 تا 45 نفر پرسنل داشته که چنانچه خسارت وارده بر باشگاهی با حداقل کارکنان مورد محاسبه قرار گیرد، ماهانه حدود 25 میلیون تومان خسارت برآورد می گردد. مجموع خسارت تقریبی ناشی از شیوع ویروس کرونا برای مدت 6 ماه در حوزه های مرتبط با جوانان 110 میلیارد تومان برآورد می گردد که با تخمین منطقی این خسارت تا سرانجام آذرماه به بیش از 150 میلیارد تومان رسیده است.

ضرر بیش از 10 هزار میلیاردی به صنعت بیمه

شیوع ویروس کرونا تاثیر قابل توجهی در نظام فراوریی کشور و به تبع آن بر صنعت بیمه کشور دارد. آنالیز گزارش های رسمی نشان می دهد که با توجه به تعدیل نیروی کار موجود، افزایش تعداد ترک کار های اعلام شده از سوی کارفرمایان مشمول قانون تامین اجتماعی، کاهش فراوری و عدم امکان جذب نیروی کار جدید در کارگاه ها، کاهش حق بیمه در اسفندماه سال 98 معادل 1500، فروردین 3 هزار، اردیبهشت 2900 و در خردادماه امسال معادل2500 میلیارد تومان برآورد شده است.

همچنین توقف و کاهش بخش عمده انجام بازرسی دفاتر قانونی اشخاص حقوقی در اسفند سال گذشته و فروردین و اردیبهشت ماه امسال بیش از 1000 میلیارد تومان فرار مالیاتی به همراه داشته است. علاوه بر این در سال قبل بیش از 950 هزار نفر از رانندگان حمل ونقل درون و برون شهری با پرداخت 7/ 13درصد حق بیمه سهم خود، از 5/ 13 درصد سهم هدفمند سازی یارانه ها برخوردار بوده اند که با توجه به شرایط جاری، مبلغ امهال حق بیمه سهم راننده در دوماه اول سال 99 بابت هرماه بیش از 300 میلیارد تومان است.

آسیب 25هزار میلیاردی به حمل ونقل

با شیوع ویروس کرونا و وضع محدودیت های ناشی از آن، صنعت حمل ونقل در هر دو حوزه مسافری و باری دچار ضرر قابل توجهی در 5 ماه ابتدای سال 99 نسبت به سال 98 شده است. آنالیز آمار عملکردی وزارت راه وشهرسازی نشان می دهد میزان کل خسارت وارده بر حوزه های مختلف حمل ونقل کشور، از دوران شیوع ویروس کرونا (اسفند 1398 تا مرداد 1399)، 5/ 4 هزار میلیارد تومان بوده است که بخش هوایی و ریلی سهم قابل توجهی از خسارت حاصله (90 درصد) را متحمل شده اند. برآورد این خسارت تا سرانجام آذرماه حدودا 9 هزار میلیارد تومان است.

همچنین در صورت ادامه وضع موجود حداقل کاهش درآمدی سال 99 نسبت به سال 98 برای 6 ماه دوم سال در بخش مسافری در بخش جاده ای 6/ 2، در بخش ریلی 31/ 0 و در بخش هوایی 3/ 19 هزار میلیارد تومان برآورد می گردد. همچنین در بخش باری نیز در زیر بخش جاده ای36/ 0، در بخش ریلی 8/ 0 و در بخش هوایی 71/ 1 هزار میلیارد تومان حداقل کاهش درآمد برآورد می گردد.

خسارت 875 میلیاردی به آموزش و پرورش

محیط مدرسه علاوه بر اینکه فرصت های آموزشی را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد، سلامت اجتماعی، عاطفی و روانی آنان را نیز ارتقا می دهد. در پی بحران کرونا بسیاری از این تعاملات برگرفته از محیط مدرسه حذف شده است به نحوی که دانش آموزان علاوه بر محرومیت کامل آموزشی، دچار اختلال های عاطفی و اجتماعی نیز خواهند شد که این امر در بلندمدت می تواند علاوه بر آموزش، خسارت بسیار شدیدی را بر جسم و روان دانش آموز داشته باشد.

خسارت وارده در ابعاد کیفی و کمی قابل آنالیز است که در بعد کمی تحمیل هزینه های اضافی از جمله خرید مواد ضدعفونی نماینده، افزایش هزینه اینترنت، کاهش درآمد های اختصاصی و عمومی، افزایش نرخ بازماندگان از تحصیل تحمیل خواهد نمود و در بعد کیفی بر کیفیت یادگیری، فعالیت های ورزشی و بدنی، تعاملات اجتماعی بچه ها، محدود شدن نظارت و بازرسی، تضعیف اهداف آموزشی اثرگذار خواهد بود. خسارت برآورد شده بر این بخش حدود 875 میلیارد تومان است.

خسارت 1000 میلیاردی به استارت آپ ها

آنالیز های رسمی نشان می دهدکه بیش از 90 درصد از 5 هزار و 394 شرکت های دانش بنیان، به ویژه در بخش های فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی، مواد پیشرفته، ساخت تجهیزات و ماشین آلات، برق، الکترونیک، فوتوالکترونیک و مخابرات، فناوری اطلاعات و خدمات تجاری سازی، با مسائل عدیده ای در حوزه کاهش تقاضای محصولات، کاهش درآمد و فروش، عدم توان پرداخت حق بیمه نیروی انسانی، فقدان نهاده ها و تجهیزات مورداحتیاج و کمبود سرمایه در گردش روبه رو است.

از طرفی دیگر براساس برآورد های اجرا شده بسیاری از استارت آپ های فعال در حوزه پلت فرم های اینترنتی با مسائل عدیده ای نظیر کاهش فروش، تعدیل کارکنان و مواردی از این دست روبه رو هستند. علاوه بر این براساس حمایت های اجرا شده در این معاونت، صندوق نوآوری و شکوفایی و سایر صندوق ها و سازمان های حمایتی در حوزه دانش بنیان از مشاغل آسیب دیده، برآورد می گردد بیش از 1000 میلیارد تومان به این حوزه خسارت وارد شده باشد. به این مبلغ باید افت میزان فروش شرکت های دانش بنیان که در سال گذشته بالغ بر 120 هزار میلیارد تومان بوده است را نیز اضافه نمود که آمار دقیقی از آن در دسترس نیست.