روش های نگهداری و پرورش گیاه کراسولا خرفه ای و کراسولا آواتا - وبلاگ عمومی

به گزارش وبلاگ عمومی، خبرنگارانـ بیش از صد گونه گیاه زینتی کراسولا در جهان وجود دارد. کراسولا ها از نظر فرم و رنگ برگ ها و شکل ساقه ها با هم متفاوت هستند. امروز بسیاری از گونه های کراسولا را به عنوان گیاه زینتی در گلخانه ها و فضای سبز پرورش می دهند؛ اما دوگونه از این گیاهان زیبا در ایران بسیار پرطرفدار و معروف شدند. این دو گونه کراسولا خرفه ای و کراسولا اواتا یا گیاه یشم است.

به گزارش وبلاگ عمومی، کراسولا خرفه ای و گیاه یشم به دلیل داشتن ساقه های انعطاف پذیر و برگ های کوچک و براق گیاهی ایده آل برای ساخت بن سای هستند. اصول پرورش، نگهداری و تکثیر این دو گونه شبیه به هم است. در این مطلب قصد داریم شیوه های صحیح نگهداری این دو گیاه را به شما آموزش بدهیم. اگر می خواهید گیاهتان سرسبز و شاداب بماند تا خاتمه این مطلب همراه ما باشید.

گیاه شناسی

کراسولا خرفه ای ((Portulacaria afra و گیاه یشم ((Crassula ovate دو گونه گیاه همواره سبز و گوشتی هستند که در گروه ساکولنت ها قرار می گیرند. این دو گونه از خانواده بزرگ و متنوع Crassulaceae و بومی آفریقای جنوبی و موزامبیک هستند. این گیاهان در محیط های آفتابی، روشن و عاری از یخبندان به خوبی رشد می نمایند.

مشخصات ظاهری

کراسولا خرفه ای و گیاه یشم در زیستگاه اصلی خود به شکل درختچه یا بوته ای غول پیکر دیده می شوند. برگ های کوچک، دایره ای و ساقه باریک با شاخه های متراکم از مشخصات ظاهری گیاه کراسولا خرفه ای است. درحالی که گیاه یشم برگ های بزرگ تر، اشکی شکل و ساقه قطور و ضخیم دارند. فاصله برگ ها یا گره ها در گیاه کراسولا خرفه ای بسیار کم است؛ اما فاصله هر گره در گیاه یشم به مقدار یک بند انگشت می رسد. برگ های هر دو گیاه به رنگ یشمی است؛ اما بیشتر به رنگ سبز مایل به زرد دیده می شوند. بعضی از واریته های کراسولا اگر در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند، رنگ قرمزی در لبه برگ های شان ایجاد می گردد.

گیاه یشم در زیستگاه خود می تواند تا 2.5 متر رشد کند. رشد گیاه یشم عمودی است. کراسولا خرفه ای معمولا روی زمین پهن می گردد یا اینکه از صخره یا گلدان آویزان می گردد. برای اینکه این گیاه را به رشد عمودی وادار نمایند، در کنار ساقه اصلی گیاه قیم می گذارند یا شاخه ها را با استفاده از سیم نازک شکل میدهند. با این روش این گیاه زیبا را به بن سای تبدیل مینمایند. گیاه یشم هنگامی که بالغ می گردد، در زمستان گل های کوچک سفید یا صورتی رنگ ستاره ای فراوری می نماید. گل های گیاه کراسولا خرفه ای مانند گیاه یشم و به رنگ صورتی مایل به بنفش است؛ اما این گیاه به ندرت به گل می نشیند.

انواع کراسولا خرفه ای

کراسولا خرفه ای Variegata: گونه ای بسیار زیبا از کراسولا خرفه ای است. ساقه های این گونه به رنگ قهوه ای مایل به بنفش و برگ های آن کرم رنگ و سبز است.

کراسولا خرفه ای Minima: برگ های سبز، ظریف و کوچک از مشخصات ظاهری این گونه کراسولا خرفه ای است.

کراسولا خرفه ای Aurea: شبیه گونه Minima است؛ اما برگ ها به رنگ زرد هستند.

کراسولا خرفه ای macrophylla: برگ های این گونه از رقم موجود در ایران کمی بزرگ تر است. فاصله هر برگ در این گونه کمتر است.

انواع کراسولا آواتا یا گیاه یشم

کراسولا اواتا Lemon & Lime: برگ های لیمویی با رگه های سبز از مشخصات ظاهری این گونه زیبا از گیاه یشم است.

کراسولا اوتا Skinny Fingers: جثه کوتاه و برگ های سبز انگشتی شکل و نازک از اصلی ترین ویژگی های ظاهری این گونه منحصر به فرد است.

کراسولا اواتا سیلور یا Crassula Arborescens: برگ های این گونه مات و نقره ای رنگ است. لبه برگ ها با نوار قرمز رنگی تزئین شده است.

کراسولا اواتا Botany Bay: این گونه برگ های کوچک سکه ای شکل دارد. برگ ها به رنگ سبز است که نواری قرمز رنگ اطراف آن ها را پوشش می دهد.

کاربرد ها

جالب است بدانید که گیاه کراسولا خرفه ای علاوه بر جنبه زینتی کاربرد خوراکی نیز دارد. برگ های سبز کراسولا خرفه ای سرشار از ویتامین C هستند. در آفریقای جنوبی برگ های کراسولا خرفه ای را در ترکیب با سالاد و سوپ استفاده می نمایند. این گیاه به دلیل ذخایر آب در بافت های خود تغذیه مناسبی برای دام در دوره های خشکسالی آفریقای جنوبی است. گیاه یشم به دلیل داشتن اگزالات کلسیم کمی سمی است و مصرف خوراکی ندارد.

گیاه یشم در فنگ شویی

یکی از محبوب ترین انواع کراسولا گیاه یشم است که معمولا آن را با نام های گیاه پول، گیاه دلار، درخت پول و گیاه خوش شانس می شناسند. این گیاه بر اساس فنگ شویی علاوه بر ظاهری مدرن و زیبا خوشبختی، ثروت و شانس را به خانه می آورد.

نکته مهم

متاسفانه امروز بسیاری از فراورینمایندگان و فروشندگان گیاهان زینتی با استفاده از رنگ های مضر، برگ ها و ساقه های گیاهان را رنگ می نمایند. این کار تنها برای جذب مخاطب انجام می گردد و برای گیاه کاملا مضر است. لطفا از خریدن گیاهان یشم رنگی یا هر گیاه رنگ شده ای خودداری کنید. این گیاهان پس از مدتی بیمار می شوند و از بین می فرایند. پوشش رنگی که روی برگ ها و ساقه قرار گرفته است، از رسیدن نور کافی، رطوبت و اکسیژن به گیاه جلوگیری می نماید. برگ های رنگی پس از مدتی می ریزند و اگر در نگهداری از گیاهان مبتدی باشید، گیاه به جای جوانه زدن از بین می رود.

نکاتی در خصوص اصول نگهداری گیاه کراسولا خرفه ای و گیاه یشم

نور مناسب: دو گیاه کراسولا خرفه ای و یشم به نور زیاد خورشید احتیاج دارند؛ درنتیجه آپارتمان های تاریک و بدون پنجره نورگیر برای پرورش این گیاهان مناسب نیستند. هر دو گیاه باید در طول روز بیش از 4 ساعت نور مستقیم ملایم یا غیرمستقیم زیاد دریافت نمایند. برترین مکان برای نگهداری این دو گیاه زیبا پشت پنجره نورگیر شرقی یا جنوب شرقی است. حیاط و تراس پر نور نیز برای نگهداری این گیاهان مناسب است. ریزش برگ ها و له شدن ساقه گیاه از مهم ترین مسائلی است که دلیل اصلی آن می تواند نور کم باشد. اگر این گیاهان را در آپارتمان نگهداری می کنید، حتما در روز پنجره را کاملا باز کنید تا نور مستقیم خورشید به گیاه بتابد.

زمان آبیاری: انواع کراسولا گیاهانی کم آب هستند. ساختار گوشتی و آبدار ساقه و برگ های این گیاهان آب را در بافت های خود حفظ می نماید. آبیاری زیاد باعث زردی برگ ها و افزایش فاصله گره ها از هم می گردد. اگر بیش از حد خاک گلدان خیس باشد، ریشه و ساقه های گیاه می پوسند. آبیاری کم علاوه بر رشد بهتر گیاه یشم و کراسولا خرفه ای به زیباتر شدن فرم برگ ها نیز یاری می نماید. زمانی به گیاه آب بدهید که تمام خاک گلدان رو به خشکی است. آبیاری هر دوره باید کامل انجام گردد. آبیاری کامل یعنی تا جایی به گیاه آب دهید که آب اضافی از سوراخ کف گلدان خارج گردد. حتما آب درون زیرگلدانی را دور بریزید.

نوع خاک: اگرچه گیاه کراسولا خرفه ای و گیاه یشم در هر نوع خاکی رشد می نمایند، یک ترکیب مناسب می تواند از بروز بیماری ها و مسائل مربوط به نگهداری از این گیاهان جلوگیری کند. برترین خاک برای این دو گیاه خاکی سبک، غنی و زهکش دار است. استفاده از انواع خاک های ماسه ای به خصوص ماسه دانه درشت رودخانه و ترکیب آن ها با خاک برگ پوسیده جنگلی، مقداری کود دامی پوسیده، کمی پرلیت و تکه های زغال برای کاشت این گیاهان بسیار مناسب است. این ترکیب علاوه بر رساندن مواد مغذی به گیاه، باعث می گردد که خاک برای مدت طولانی مرطوب نماند و به موقع خشک گردد.

دما: برترین دما برای نگهداری از گیاه یشم و کراسولا خرفه ای بین 18 تا 30 درجه سانتی گراد است. اگرچه این گیاهان دما های پایین تر یا بالاتر از مقدار گفته شده را به راحتی تحمل می نمایند، به یخبندان حساس هستند. در زمستان گیاه را در معرض بارش برف یا یخبندان شبانه قرار ندهید. در تابستان های گرم و سوزان که دمای هوا به بیش از 35 درجه سانتی گراد می رسد، گیاه را به محل سایه آفتاب منتقل کنید.

رطوبت هوا: معمولا گیاهان کراسولا اعم از کراسولا اواتا و خرفه ای بومی منطقه ها بیابانی و کم بارش هستند. در این منطقه ها رطوبت هوا بسیار کم است؛ درنتیجه این گیاهان به رطوبت بالایی احتیاج ندارند. اقلیم بیشتر نواحی ایران به خصوص منطقه ها مرکزی و جنوبی شرایط طبیعی را برای پرورش انواع کراسولا در محیط باز فراهم نموده است.

کوددهی: در صورتی که از خاک غنی و مغذی برای کاشت گیاهان کراسولا خود استفاده کردید، به کود دادن احتیاج نیست. در مواقعی که تنها از یک نوع خاک (مثلا ماسه) استفاده کردید، ضروری است که به خاک کود اضافه کنید. کمی کود پوسیده دامی یا کود برگ جنگلی را با خاک سطحی مخلوط کنید. البته می توانید از کود های شیمیایی محلول در آب نیز برای تغذیه کراسولا ها بهره ببرید. کود محلول در آب سه بیست یا کود های حاوی پتاسیم برای تغذیه این دو گیاه مناسب است. این نکته را هرگز نباید فراموش کنید که کود دادن زیاد به گیاهان می تواند آن ها را نابود کند. در طول فصول رشد (بهار و تابستان) هر ماه یک مرتبه به آن ها کود محلول در آب بدهید. سالی یک مرتبه با کود های طبیعی و پوسیده گیاهی یا حیوانی گیاه را تغذیه کنید.

تعویض گلدان: کراسولا ها مانند بسیاری از ساکولنت ها و کاکتوس ها ریشه های زیادی فراوری نمی نمایند؛ در نتیجه به گلدان های بسیار بزرگ و تعویض گلدان هر ساله احتیاجی ندارند. گلدان باید متناسب با سایز گیاه انتخاب گردد. بهتر است از گلدان های سفالی برای کاشت این دو گیاه بهره ببرید تا علاوه بر کنترل رطوبت خاک از افزایش دمای خاک در هنگام تابش نور خورشید جلوگیری کند. برترین زمان برای تعویض گلدان فصل بهار است.

هرس: گیاه کراسولا خرفه ای و کراسولا اواتا در شرایط مناسب زیستی به سرعت رشد می نمایند. این دو گیاه با فراوری شاخه های فرعی، گیاهی متراکم و پر شاخ و برگ را شکل می دهند. برای حفظ آراستگی شاخه های گیاه ضروری است آن ها را هرس کنید. هرس معمولا روی شاخه های جوان تر صورت می گیرد. در هنگام هرس از دستکش و چاقوی تیز و پاکیزه بهره ببرید. شما می توانید به راحتی از شاخه های هرس شده این گیاهان زیبا را تکثیر کنید.

تکثیر و ازدیاد گیاه کراسولا خرفه ای و گیاه یشم

گیاه کراسولا خرفه ای و گیاه یشم به راحتی به وسیله قلمه برگ و ساقه تکثیر می شوند. قلمه ساقه برای تکثیر این دو گیاه موفقیت آمیزتر است.

تکثیر به روش کاشت قلمه ساقه

برای تکثیر کراسولا خرفه ای و کراسولا اواتا ابتدا ساقه های سالم و جوان را انتخاب کنید که حداقل 8 سانتی متر طول دارند.

با استفاده از یک چاقو یا کاتر تیز و پاک قلمه ها را از گیاه مادر جدا کنید.

قلمه ها را برای یک یا دو روز (بستگی به شرایط محیطی) در سایه قرار بدهید تا محل برش خشک شده و پینه ببندد.

بهتر است برای تسریع در ریشه زنی قلمه برگ های آن را حذف کنید.

قلمه ها را به صورت عمودی در خاک بکارید. 2 بند انگشت از قلمه باید در خاک فرو رود.

برترین خاک برای کاشت قلمه های کراسولا خرفه ای و گیاه یشم ترکیب ماسه رودخانه ای و خاک برگ است. البته می توان از ترکیب پرلیت و پیت ماس نیز برای تکثیر این دو گیاه استفاده کرد.

بستر کاشت را در مکانی روشن و با دمای 25 تا 30 درجه سانتی گراد قرار بدهید.

بستر کشت باید پس از خشک شدن سطح خاک دوباره مرطوب گردد. برای مرطوب کردن خاک بستر از مه پاش یا اسپری آب بهره ببرید.

قلمه ها پس از دو هفته ریشه دار شده و آغاز به جوانه زدن می نمایند.

تکثیر به روش کاشت قلمه برگ

ابتدا باید برگ های یک ساله، سالم و بالغ را از گیاه مادر جدا کنید. بهتر است برای جدا کردن برگ ها از چاقو استفاده نگردد. کمی برگ را به پایین فشار بدهید، برگ جدا می گردد.

اجازه بدهید برگ جدا شده برای یک تا سه روز در محیط سایه بماند تا محل جدا شدن آن پینه ببندد.

محل جدا شدن برگ را با استفاده از پودر هورمون ریشه زایی آغشته کنید.

گلدانی را شامل ترکیب خاک ماسه، پرلیت و پیت ماس تهیه کنید.

برگ ها را روی خاک قرار بدهید، به طوری که دمبرگ یا محل جدا شدن برگ از گیاه مادر با خاک سطحی در تماس باشد.

بستر کشت را در محیطی گرم و روشن قرار بدهید و قبل از خشک شدن سطح خاک آن را با اسپری آب غبارپاشی کنید.

پس از مدتی ریشه ها از دمبرگ رشد می نمایند و به مرور اولین جوانه ها ظاهر می شوند.

بیماری ها و آفات مربوط به گیاه یشم و کراسولا خرفه ای

مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی، ساکولنت ها و کاکتوس ها گیاه کراسولا خرفه ای و کراسولا اواتا نیز مورد هجوم آفات قرار می گیرند. شرایط نامساعد زیستی می تواند این گیاهان را بیمار و شرایط را برای رشد و تکثیر انواع آفات مهیا کند. در ادامه به رایج ترین آفات و بیماری های مربوط به گیاه یشم و کراسولا خرفه ای می پردازیم.

بیماری ها

چروک شدن برگ ها: تشنگی یا قطع ارتباط ریشه با گیاه از دلیل های اصلی پژمردگی و چروک شدن برگ های گیاه یشم و کراسولا خرفه ای است. اگر گیاه تشنه است، باید چند روز پس از آبیاری مشکل چروک شدن برگ هایش برطرف گردد، در غیر این صورت ارتباط ریشه ای قطع شده است. گاه کوددهی زیاد، آبیاری زیاد، گرما، نور بیش از حد و خاک نامناسب می توانند در چروک شدن برگ ها و قطع ارتباط ریشه با گیاه دخیل باشند. دلیل را آنالیز کنید.

ریزش برگ ها: نور کم و آبیاری زیاد دو دلیل اصلی ریزش برگ های کراسولا خرفه ای و گیاه یشم هستند. این گیاهان به آبیاری کم و نور فراوان احتیاج دارند.

زرد شدن برگ ها: زرد شدن و ریختن دو برگ قدیمی از گیاه شما نشانه بیماری و مرگ گیاه نیست. اگر همه برگ های گیاه زرد شد، این به دلیل آبیاری زیاد و پوسیدگی ریشه است.

وجود لکه های قهوه ای کوچک روی برگ ها: ممکن است گیاه را در زمان تابش نور خورشید غبارپاشی نموده باشید.

آفات

برجستگی های کوچک قهوه ای رنگ روی ساقه و برگ های گیاه: این یک نوع آفت به نام شپشک سپردار است. گیاه را آنالیز کنید، اگر تعداد آفات کم بود، آن ها را با یاری چوب کبریت از گیاه جدا کنید. در صورتی که آفات به تمام نقاط گیاه هجوم آورده باشد، به سم مخصوص احتیاج دارید. ابتدا گیاه را از بقیه گیاهان جدا کنید؛ سپس با استفاده از سمومی، چون سم استامی پراید، سم ایمیدوکلروپراید یا سم کونفیدور گیاه را سمپاشی کنید. این سموم در آب حل می شوند و باید 4 مرتبه (هفته ای 2 بار) گیاه را سمپاشی کنید. در آخر گیاه را با آب بشویید.

موجودات کوچک پودری سفید رنگ زیر و روی برگ ها و اطراف ساقه ها: به این آفت خطرناک شپشک آردآلود گفته می گردد. این آفت را می توانید به راحتی با سم ایمیدوکلروپراید از بین ببرید. اگر تعداد آفات کم بود، آن ها را با دست یا به وسیله شستن با آب از روی گیاه حذف کنید.