آشنایی با انواع سیستم سوخت رسانی خودرو و مزایا و معایب آن ها
به گزارش وبلاگ عمومی، آیا با سیستم سوخت رسانی خودرو آشنایی دارید؟ سیستم سوخت رسانی برای اتومبیل بسیار حساس و مهم است. این سیستم مانند دستگاه گوارش بدن انسان است که انرژی و توان لازم برای خودرو را تأمین می نماید.
اکنون سؤال این است که این سیستم چگونه کار می نماید و چطور انرژی مورد نیاز موتور خودرو را تأمین می نماید؟ انواع سیستم سوخت رسانی خودرو کدامند؟ وظایف سیستم سوخت رسانی خودرو چیست؟ در این مقاله قصد داریم به این سؤالات پاسخ دهیم. پس همراه ما باشید.
وظایف سیستم سوخت رسانی خودرو
وظایف سیستم سوخت رسانی خودرو به این توضیح است: ترکیب هوا و سوخت را در کوتاه ترین زمان و هر لحظه که نیاز است با سرعت متناسب با هر اتومبیلی به موتور برساند تا خودرو انرژی و توان مکانیکی لازم را برای شروع و ادامه حرکت داشته باشد.
این سیستم متناسب با شرایط موتور خودروهای مختلف وظایفش را انجام می دهد؛ به عنوان مثال استارت خودرو، گرم شدن اتومبیل قبل از راه افتادن، حرکت کردن و زیادکردن شتاب و … پس بستگی به خودروها، این سیستم اندازه مشخص شده ای هوا و سوخت را ترکیب و وارد موتور می نماید.
سیستم سوخت رسانی خودرو آن قدر مهم است که سال ها روی آن تحقیق و مطالعه انجام داده اند تا کاملاً دقیق عمل کند. کوچک ترین نقص در سیستم سوخت رسانی خودرو مانع حرکت آن می گردد.
سیستم سوخت رسانی خودروهم زمان با شروع فراوری خودرو و پیشرفت آن، مهندسان نیاز به چنین سیستم دقیقی را در اتومبیل ها درک نموده و از دهه 80 قرن هجدهم این سیستم سوخت رسانی ماشین دیگر بخش جدانشدنی آنها شد. تحقیقات و مطالعات روی این سیستم باعث شد تا از دهه 20 قرن نوزدهم شاهد پیشرفت این سیستم باشیم.
آشنایی با انواع سیستم سوخت رسانی خودرو
به طورکلی دو دسته سیستم سوخت رسانی خودرو داریم:
- سیستم کاربراتوری
- سیستم انژکتوری
البته باید اشاره گردد که در کشور ما از سال 1383 خودروسازان موظف به ساخت سیستم انژکتوری شدند و فراوری خودروها با سیستم کاربراتوری به حالت تعلیق عایدی و سپس منسوخ شد. این عمل در شرکت های اتومبیل سازی دنیا در دهه 80 میلادی شروع شد.
شاید سؤال پیش بیاید که چرا سیستم سوخت رسانی انژکتوری باعث عملکرد بهتر موتور و مصرف بهینه سوخت می گردد و البته متناسب با قوانین تصویب شده زیست محیطی است و خودروسازان موظف به اجرای آن هستند! علاوه بر آن سیستم انژکتوری عملکرد موتور را بسیار بهبود می دهد و راندمان موتور به طور چشم گیری بالا می رود. بنابراین استفاده از سیستم کاربراتوری برای شرکت های فراورینماینده خودرو دیگر سودی ندارد؛ چون آن سیستم دیگر مناسب موتورهای تازه نیست.
در ادامه سعی داریم این دو مورد از انواع سیستم سوخت رسانی خودرو را معرفی کنیم.
سیستم کاربراتوریسیستم سوخت رسانی کاربراتوری چیست؟
این سیستم سوخت رسانی خودرو 2 وظیفه اساسی دارد: اول ترکیب هوا و سوخت با نسبت های مشخص شده و دوم توزیع آن به طور مساوی بین سیلندرها. سیستم کاربراتوری شامل قطعات زیر است:
- باک بنزین
- پمپ بنزین
- لوله های سوخت رسانی
- فیلتر بنزین
- کاربراتور
- شیر اطمینان
این سیستم از نظر جریان هوا به 3 نوع تقسیم می گردد:
- دسته اول کاربراتورهایی که جریان هوای آنها از بالا به پایین است:
نیروی جاذبه در این نوع یاری نماینده است؛ به این صورت که باعث راهنمایی ترکیب سوخت و هوا به درون موتور می گردد و حاصل آن تغذیه بهتر موتور است. ضمناً برای تعمیر هم فضای دسترسی خوبی داشت. به همین دلیل در بیشتر اتومبیل ها از این نوع کاربراتورها استفاده می شد. در پراید، پژو و نیسان از این مدل کاربراتورها استفاده شده است.
- دسته دوم برعکس مدل قبلی در این نوع کاربراتور هوا از پایین به بالا جریان دارد:
این مدل در قدیم بیشتر به کار می رفت؛ چون مانع رسیدن سوخت به صورت مایع به موتور می شد. در هوای سرد عملکرد این کاربراتور بسیار بد می شد. در دهه 1960 از این نوع کاربراتور در اتومبیل ها استفاده می شد.
- دسته سوم جریان هوا به صورت افقی در کاربراتور:
مهم ترین فایده این مدل این بود که ارتفاع کمتری در موتور اشغال می کرد. ونتوری در این کاربراتور می تواند متغیر یا ثابت باشد. از این مدل کاربراتور با ونتوری ثابت در اتومبیل پیکان استفاده شده بود.
سیستم سوخت رسانی کاربراتوری از دو جزء مهم کاربراتور و دلکو تشکیل شده است.
تازهترین آگهی های خودرو
وظیفه دلکو چیست؟
دلکو هم دو وظیفه مهم دارد:
- اولی فراوری برق بر اساس کارکرد خازن (پلاتین و فیوز) است
- دومی توزیع برق فراوریشده به وسیله دلکو روی شمع ها در زمان لزوم می باشد.
معایب سیستم کاربراتوری
سیستم سوخت رسانی کاربراتوری چند عیب بزرگ دارد که نمی توان از آنها چشم پوشی کرد. این عیوب عبارتند از:
- نامتناسب بودن میزان ترکیب سوخت و هوا: چون این دو ماده چگالی یکسانی ندارد؛ یعنی یکی مایع و دیگری گاز است. فقط در قسمت خاصی از دریچه کاربراتور نسبت های آنها درست است در سایر مواقع تناسب ها به هم می ریزد.
- شرایط محیط بسیار روی کاربراتور تأثیر دارد: دمای هوا و فشار کم یا زیاد محیط روی کارکرد کاربراتور تأثیر دارد. به همین علت می توان ادعا کرد که هیچ اتومبیلی با این سیستم کاملاً منظم کار نمی نماید.
- توزیع نابر ابر سوخت به سیلندرها: در این سیستم کاربراتور به سیلندرهای نزدیک تر سوخت بیشتری به نسبت سیلندرهای دورتر می رساند که این باعث تفاوت بازدهی آنها می گردد.
- خفه کردن کاربراتور: کاربراتورهای دارای پمپ شتاب دهنده این مشکل را دارد. وقتی موتور خاموش است، اگر چند بار پدال گاز فشار داده گردد، سوخت وارد سیلندر شده و به اصطلاح کاربراتور فلوت می نماید.
- قفل گازی: بعد از خاموش کردن موتور این اتفاق می افتد. زمانی که موتور خاموش می گردد و به نبال آن پمپ بنزین هم همین طور، در کاربراتور و لوله ها بنزین می ماند و به علت گرمای موتور بخار می گردد و همین موضوع باعث دیر روشن شدن اتومبیل بعد از لحظه ای خاموشی می گردد.
- نوع بنزین مصرفی: عدد اکتان یک پارامتر کیفی بنزین است. این عدد معیاری است که نشان می دهد، بنزین را چه اندازه تحت فشار می توان قرار داد تا به خودسوزی و انفجار منجر نگردد. هرچه بنزین مصرفی به عدد اکتان 100 نزدیک تر باشد، از نظر کیفی آن بنزین مرغوب تر است. اگر در خودروی کاربراتوری از بنزین معمولی استفاده گردد و بعد از مدتی بنزین سوپر مصرف گردد، تفاوت کارکرد بهتر موتور قابل مشاهده خواهد بود.
- تنظیمات بسیار و پیچیدگی مکانیکی: چون اغلب تعمیرکاران آگاهی کافی درمورد تنظیمات دقیق و بعلاوه ابزار مناسب این کار را ندارند، معمولاً بیشتر مواقع موتور نااندازه کار می نماید.
سیستم سوخت رسانی انژکتوری چیست
دومین مورد از انواع سیستم سوخت رسانی ماشین امروزه به علت راندمان بالا و عملکرد بهتر موتور اتومبیل بسیار استفاده می گردد. این سیستم سوخت را مانند سرنگ داخل سیلندر می پاشد. در دهه 50 میلادی برای اولین بار سیستم انژکتوری استفاده شد.
پونتیاک و شورولت اولین خودروسازانی بودند که از این سیستم بهره بردند. بعد کمپانی بنز اولین اتومبیل بنزینی انژکتوری فراوری شده اش را ارائه کرد. این شرکت ها خودروهایی با سیستم سوخت رسانی انژکتوری مکانیکی فراوری می کردند. کمپانی کرایسلر پیروز شد اولین اتومبیل با سیستم انژکتوری الکتریکی را وارد بازار کند.
انژکتوریدر سیستم مکانیکی حجم سوخت تزریقی برای شارژ و دشارژکردن خازن بر اساس زمان نیاز خازن کنترل می گردد. در سیستم دیجیتال سوخت موردنیاز بر اساس داده های ذخیره شده در حافظه مشخص و تزریق می گردد.
در سیستم سوخت رسانی انژکتوری موتورهای گازوئیلی احتراق خودبه خود در محفظه سیلندر صورت می گیرد، اما در موتورهای بنزینی از سیستم جرقه زنی استفاده می گردد. به این صورت که در زمان تنفس، ترکیب سوخت و هوا وارد سیلندر شده و جرقه انفجار سوخت در محفظه احتراق با فرمانی از شمع ها اتفاق می افتد.
قطعات و اجزای تشکیل دهنده سیستم انژکتوری عبارتند از:
- کویل دوبل
- دلکو
- پمپ
- سنسور دریچه گاز
- سنسور دور موتور
- سنسور دمای هوا
- سنسور اکسیژن
- سنسور دمای آب
- سنسور ضربه
- سنسور فشار هوا
- لوله های واسط
- فیلتر سوخت
- منیفولد
این نوع از سیستم سوخت رسانی در طول زمان تغییراتی داشته است؛ سیستم مکانیکی، سیستم الکترونیکی، سیستم تک انژکتوری و سیستم پاشش سوخت مستقیم که آنها هم انواع مختلف دارد که به معمول ترین آنها خواهیم پرداخت.
سیستم پاشش سوخت تکی
در این مدل برای تغذیه 4 سیلندر از یک انژکتور استفاده می نماید. عملکرد این انژکتور این گونه است که به ابتدای منیفولد (قطعه ای است که موظف است ترکیب سوخت و هوا را به درون محفظه احتراق یا همان سیلندر راهنمایی کند) سوخت موردنیاز پاشیده می گردد.
شاید بگویید این سیستم مانند کاربراتوری سوخت را انتقال می دهد، اما باید بگوییم این سیستم به یاری واحد کنترلی الکترونی برای محفظه احتراق شرایط بهتری را فراهم می نماید.
سیستم پاشش سوخت چندگانه
در این مدل سیستم برای هر سیلندر یک انژکتور جداگانه استفاده شده است. این انژکتورها روی ریل سوخت سوارند و سوخت موردنیاز را مستقیماً به پشت سوپاپ ها می پاشد. بنابراین فاصله زمانی پاشش و احتراق بسیار کم است. درنتیجه سوخت واردشده به سیلندرها شرایط و کیفیت مناسبی دارد. در حال حاضر این سیستم ها رایج ترین نوع است.
سیستم پاشش مستقیم سوخت
در این مدل برای اینکه تغییر شرایط سوخت را به حداقل برساند، انژکتورها سوخت موردنیاز احتراق را به درون محفظه سیلندر مستقیماً تزریق می نماید. از این سیستم بعضی از خودروسازان استفاده می نمایند.
انژکتورهامزایای سیستم سوخت انژکتوری
به طور کلی، سیستم سوخت رسانی انژکتوری چندین مزایا دارد که بعضی از آن ها عبارتند از:
- افزایش بازدهی موتور به علت مخلوط درست سوخت و هوا در شرایط مختلف
- افزایش توان و قدرت موتور تا 15 درصد
- ورود هوای تقریباً مساوی به سیلندرها
- صرفه جویی در مصرف سوخت به علت تناسب درست هوا و سوخت، به خصوص در سیستم های الکترونیکی
- از بین رفتن بخار حاصل از تبخیر سوخت به علت حذف پیاله بنزین و کاربراتور
- نرم تر و بی صدا کارکردن موتور؛ علت آن یکنواختی ترکیب هوا و سوخت می باشد که منجر به احتراق مناسب و بازدهی بیشتر احتراق است.
- عدم نیاز به ساسات در شرایط آب و هوایی مختلف؛ به علت کنترل موتور در شرایط مختلف،کارکرد آن بهتر شده و در شرایط سرد آب و هوایی موتور زودتر روشن می گردد.
- قدرت و توان موتور بیشتر شده است آن هم به این علت که نیازی به گرمکردن منیفولد نیست و چگالی هوای واردشده، زیاد شده است.
- عمر موتور اتومبیل بیشتر می گردد، چون بازده احتراق افزایش یافته است.
- مزیت اصلی و مهم ساخت سیستم انژکتوری دغدغه های زیست محیطی است. این سیستم استانداردهای لازم برای عدم آلایندگی را داراست.
خرید و فروش لوازم جانبی و قطعات یدکی خودرو
در این مطلب سعی کردیم به آنالیز سیستم سوخت رسانی خودرو و اجزای آن بپردازیم. اگر از مقاله سیستم سوخت رسانی ماشین و اجزای آن لذت بردید و تصور می کنید که برایتان مفید بوده، پیشنهاد می کنیم مقاله دیگر ما درباره سیستم تعلیق خودرو را هم مطالعه کنید.